سرزمین های جدا شده از ایران در 200 سال گذشته

یاشار تبریزلی

سرزمین های کنونی ایران , تنها 30 درصد از سرزمین گسترده ای است که در تاریخ با نام " ایران زمین " ، " ایران بزرگ " یا " ایرانشهر" و در جغرافیا با نام پشته ایران شناخته می شود . ترفندها و دسیسه های بیگانگان به ویژه بریتانیا و روسیه و سستی پادشاهان میهن فروش گذشته بخش های بسیاری از این سرزمین کهن را در درازنای واخیده(فاصله) کوتاه 200 ساله از ایران بزرگ جدا نمود که مروری بر چگونگی هر یک از این جدایی ها به رغم تلخی بسیار برای هممیهنان ایرانی ، از دید نگاهبانی از سرزمین های مانده موجود بسیار آموزنده خواهد بود .

سرزمین های جدا شده قفقاز بر شالوده پیمان نامه های ننگین گلستان و ترکمنچای با روسیه (1813 و 1828 م ).

• آران و شروان : 86600 کیلومتر مربع
• ارمنستان : 29800 کیلومتر
• گرجستان : 69700 کیلومتر
• داغستان : 50300 کیلومتر
• اوستیای شمالی : 8000 کیلومتر
• چچن : 15700 کیلومتر
• اینگوش : 3600 کیلومتر

جمع کل : 263،700 کیلومتر مربع

سرزمین های جدا شده ایران خاوری بر شالوده پیمان پاریس و پیمان میانبندی مستشاران بریتانیایی :

• هرات و افغانستان : 625225 کیلومتر
• بخش هایی از بلوچستان و مکران : 350،000 کیلومتر

جمع کل : 975،225 کیلومتر

سرزمین های جدا شده ورا رود بر شالوده پیمان ننگین آخال با روسیه (1881 م) :

• ترکمنستان : 488،100 کیلومتر
• ازبکستان : 447،100 کیلومتر
• تاجیکستان : 141،300 کیلومتر
• بخش های پیوست شده به قزاقستان : 100،000 کیلومتر
• بخش های پیوست شده به قرقیزستان : 50،000 کیلومتر

جمع کل : 1،226،500 کیلومتر مربع

سرزمین های جدا شده نیمروز شاخاب پارس بر شالوده پیمان میانبندی مستشاران بریتانیایی و بحرین از سوی محمدرضاپهلوی :

• امارات : 83600 کیلومتر
• بحرین : 694 کیلومتر
• قطر : 11493 کیلومتر
• عمان : 309500 کیلومتر

جمع کل : 405،287

گستره سرزمین های جدا شده از ایران درونی به همراه دو سوم کردستانات (که در دوره صفوی به اشغال عثمانی در آمد و پس از آن در میان سه کشور ترکیه ، عراق و سوریه پخش شد ) به گستردگی تقریبی 200،000 کیلومتر مربع و نیز عراق به گستردگی 438،317 کیلومتر مربع .

روی هم حدود 3/5 میلیون کیلومتر مربع بالغ می شود که این اندازه تجزیه یک کشور در کل تاریخ ایران و جهان بی مانند است !